265

AÍWAGGĒLJŌ ÞAÍRH LUKAN

CHAPTER II

1 Warþ þan in dagans jáinans, urrann gagrēfts fram kaisara Agustáu, gamēljan allana midjungard.
2 Sōh þan gilstramēleins frumista warþ at [wisandin kindina Syriáis raginōndin Saúrim Kyreinaíáu.
3 Jah iddjēdun allái, ei mēlidái wēseina, ƕarjizuh in seinái baúrg.
4 Urrann þan jah Iōsēf us Galeilaia, us baúrg Nazaraíþ, in Iudaian, in baúrg Daweidis sei háitada Bēþlahaím, duþē ei was us garda fadreináis Daweidis,
5 anamēljan miþ Mariin sei in fragiftim was imma qeins, wisandein inkilþōn.
6 Warþ þan, miþþanei þō wēsun jáinar, usfullnōdēdun dagōs du baíran izái.
7 Jah gabar sunu seinana þana frumabaúr, jah biwand ina, jah galagida ina in uzētin, untē ni was im rūmis in stada þamma.
8 Jah haírdjōs wēsun in þamma samin landa þaírhwakandans jah witandans wahtwōm nahts ufarō haírdái seinái.
9 Iþ aggilus fráujins anaqam ins jah wulþus fráujins biskáin ins, jah ōhtēdun agisa mikilamma.
10 Jah qaþ du im sa aggilus: ni ōgeiþ, untē sái, spillō izwis faheid mikila, sei waírþiþ allái managein,
11 þatei gabaúrans ist izwis himma daga nasjands, saei ist Xristus fráuja, in baúrg Daweidis.
12 Jah þata izwis táikns: bigitid barn biwundan jah galagid in uzētin.
13 Jah anaks warþ miþ þamma aggiláu managei harjis himinakundis hazjandanē guþ jah qiþandanē:
14 wulþus in háuhistjam guþa jah ana aírþái gawaírþi in mannam gōdis wiljins.
15 Jah warþ, biþē galiþun faírra im in himin þái aggiljus, jah þái mans þái haírdjōs qēþun du sis missō: þaírhgaggáima ju und Bēþlahaím, jah 266saíƕáima waúrd þata waúrþanō, þatei fráuja gakannida unsis.
16 Jah qēmun sniumjandans, jah bigētun Marian jah Iōsēf, jah þata barn ligandō in uzētin.
17 Gasaíƕandans þan gakannidēdun bi þata waúrd þatei rōdiþ was du im bi þata barn.
18 Jah allái þái gaháusjandans sildaleikidēdun bi þō rōdidōna fram þáim haírdjam du im.
19 Iþ Maria alla gafastáida þō waúrda, þagkjandei in haírtin seinamma.
20 Jah gawandidēdun sik þái haírdjōs mikiljandans jah hazjandans guþ in alláizē þizēei gaháusidēdun jah gasēƕun swaswē rōdiþ was du im.
21 Jah biþē usfulnōdēdun dagōs ahtáu du bimáitan ina, jah háitan was namō is Iēsus, þata qiþanō fram aggiláu, faúrþizei ganumans wēsi in wamba.
22 Jah biþē usfulnōdēdun dagōs hráineináis izē bi witōda Mōsēzis, brāhtēdun ina Iaírusalēm, atsatjan faúra fráujin,
23 swaswē gamēlid ist in witōda fráujins: þatei ƕazuh gumakundáizē uslūkands qiþu weihs fráujins háitada,
24 jah ei gēbeina fram imma hunsl, swaswē qiþan ist in witōda fráujins, gajuk hráiwadūbōnō aíþþáu twōs juggōns ahakē.
25 Þaruh was manna in Iaírusalēm, þizei namō Symaíōn, jah sa manna was garaíhts jah gudafaúrhts, beidands laþōnáis Israēlis, jah ahma weihs was ana imma.
26 Jah was imma gataíhan fram ahmin þamma weihin ni saíƕan dáuþu, faúrþizei sēƕi Xristu fráujins.
27 Jah qam in ahmin in þizái alh; jah miþþanei inn attaúhun bērusjōs þata barn Iēsu, ei tawidēdeina bi biūhtja witōdis bi ina,
28 jah is andnam ina ana armins seinans, jah þiuþida guþa jah qaþ:
29 nu fraleitáis skalk þeinana, fráujinōnd fráuja, bi waúrda þeinamma in gawaírþja;
30 þandē sēƕun áugōna meina nasein þeina,
267
31 þōei manwidēs in andwaírþja alláizō manageinō,
32 liuhaþ du andhuleinái þiudōm jah wulþu managein þeinái Israēla.
33 Jah was Iōsēf jah áiþei is sidaleikjandōna ana þáim þōei rōdida wēsun bi ina,
34 jah þiuþida ina Symaíōn jah qaþ du Mariin, áiþein is: sái, sa ligiþ du drusa jah usstassái managáizē in Israēla jah du táiknái andsakanái.
35 Jah þan þeina silbōns sáiwala þaírhgaggiþ haírus, ei andhuljáindáu us managáim haírtam mitōneis.
36 Jah was Anna praúfēteis, daúhtar Fanuēlis, us kunja Asēris; sōh framaldra dagē managáizē libandei miþ abin jēra sibun fram magaþein seinái,
37 sōh þan widuwō jērē ahtáutēhund jah fidwōr, sōh ni afiddja faírra alh fastubnjam jah bidōm blōtandē fráujan nahtam jah dagam.
38 Sōh þizái ƕeilái atstandandei andhaíháit fráujin, jah rōdida bi ina in alláim þáim usbeidandam laþōn Iaírusaúlymōs.
39 Jah biþē ustaúhun allata bi witōda fráujins, gawandidēdun sik in Galeilaian, in baúrg seina Nazaraíþ.
40 Iþ þata barn wōhs jah swinþnōda ahmins fullnands jah handugeins, jah ansts guþs was ana imma.
41 Jah wratōdēdun þái birusjōs is jēra ƕammēh in Iaírusalēm at dulþ paska.
42 Jah biþē warþ twalibwintrus, usgaggandam þan im in Iaírusaúlyma bi biūhtja dulþáis,
43 jah ustiuhandam þans dagans, miþ þanē gawandidēdun sik aftra, gastōþ Iēsus sa magus in Iafrusalēm, jah ni wissēdun Iōsēf jah áiþei is.
44 Hugjandōna in gasinþjam ina wisan qēmun dagis wig jah sōkidēdun ina in ganiþjam jah in kunþam.
45 Jah ni bigitandōna ina gawandidēdun sik in Iaírusalēm sōkjandōna ina.
46 Jah warþ afar dagans þrins, bigētun ina in alh sitandan in midjáim láisarjam jah háusjandan im jah fraíhnandan ins.
268
47 Usgeisnōdēdun þan allái þái háusjandans is ana frōdein jah andawaúrdjam is.
48 Jah gasaíƕandans ina sildaleikidēdun, jah qaþ du imma sō áiþei is: magáu, ƕa gatawidēs uns swa? sái, sa atta þeins jah ik winnandōna sōkidēdum þuk.
49 Jah qaþ du im: ƕa þatei sōkidēduþ mik? niu wissēduþ þatei in þáim attins meinis skulda wisan?
50 Jah ija ni frōþun þamma waúrda þatei rōdida du im.
51 Jah iddja miþ im jah qam in Nazaraíþ, jah was ufháusjands im; jah áiþei is gafastáida þō waúrda alla in haírtin seinamma.
52 Jah Iēsus þáih frōdein jah wahstáu jah anstái at guþa jah mannam.

CHAPTER IV

1 Iþ Iēsus, ahmins weihis fulls, gawandida sik fram Iaúrdanáu, jah taúhans was in ahmin in áuþidái
2 dagē fidwōr tiguns, fráisans fram diabuláu. Jah ni matida waíht in dagam jáináim, jah at ustaúhanáim þáim dagam, biþē grēdags warþ.
3 Jah qaþ du imma diabulus: jabái sunáus sijáis guþs, qiþ þamma stáina ei waírþái hláibs.
4 Jah andhōf Iēsus wiþra ina qiþands: gamēlid ist þatei ni bi hláib áinana libáid manna, ak bi all waúrdē guþs.
5 Jah ustiuhands ina diabuláus ana faírguni háuhata, atáugida imma allans þiudinassuns þis midjungardis in stika mēlis.
6 Jah qaþ du imma sa diabulus: þus giba þata waldufni þizē allata jah wulþu izē, untē mis atgiban ist, jah þisƕammēh þei wiljáu, giba þata.
7 Þu nu jabái inweitis mik in andwaírþja meinamma, waírþiþ þein all.
8 Jah andhafjands imma Iēsus qaþ: gamēlid ist, fráujan guþ þeinana inweitáis jah imma áinamma fullafahjáis.
269
9 Þaþrōh gatáuh ina in Iaírusalēm, jah gasatida ina ana giblin alhs, jah qaþ du imma: jabái sunus sijáis guþs, waírp þuk þaþrō dalaþ;
10 gamēlid ist áuk þatei aggilum seináim anabiudiþ bi þuk du gafastan þuk,
11 jah þatei ana handum þuk ufhaband, ei ƕan ni gastagqjáis bi stáina fōtu þeinana.
12 Jah andhafjands qaþ imma Iēsus þatei qiþan ist: ni fráisáis fráujan guþ þeinana.
13 Jah ustiuhands all fráistōbnjō diabulus, afstōþ faírra imma und mēl.
14 Jah gawandida sik Iēsus in mahtái ahmins in Galeilaian, jah mēriþa urrann and all gawi bisitandē bi ina.
15 Jah is láisida in gaqumþim izē, mikilids fram alláim.
16 Jah qam in Nazaraíþ, þarei was fōdiþs, jah galáiþ inn bi biūhtja seinamma in daga sabbatō in synagōgein, jah usstōþ siggwan bōkōs.
17 Jah atgibanōs wēsun imma bōkōs Eisaeiins praúfētus, jah uslūkands þōs bōkōs bigat stad, þarei was gamēlid:
18 ahma fráujins ana mis, in þizei gasalbōda mik du waílamērjan unlēdáim, insandida mik du ganasjan þans gamalwidans haírtin,
19 mērjan frahunþanáim fralēt jah blindáim siun, fralētan gamáidans in gaþrafstein, mērjan jēr fráujins andanēm.
20 Jah faífalþ þōs bōkōs jah usgibands andbahta gasat. Jah alláim in þizái synagōgein wēsun áugōna faírweitjandōna du imma.
21 Dugann þan rōdjan du im þatei himma daga usfullnōdēdun mēla þō in áusam izwaráim.
22 Jah allái alakjō weitwōdidēdun imma jah sildaleikidēdun bi þō waúrda anstáis þō usgaggandōna us munþa is jah qēþun: niu sa ist sunus Iōsēfis?
23 Jah qaþ du im: áuftō qiþiþ mis þō gajukōn: þu leiki, háilei þuk silban; ƕan filu háusidēdum waúrþan in Kafarnaum, tawei jah hēr in gabaúrþái þeinái.
270
24 Qaþ þan: amēn izwis qiþa, þatei ni áinshun praúfētē andanēms ist in gabaúrþái seinái:
25 aþþan bi sunjái qiþa izwis þatei managōs widuwōns wēsun in dagam Hēleiins in Israēla, þan galuknōda himins du jēram þrim jah mēnōþs saíhs, swē warþ hūhrus mikils and alla aírþa:
26 jah ni du áináihun þizō insandiþs was Hēlias, alja in Saraípta Seidonáis du qinōn widuwōn.
27 Jah managái þrūtsfillái wēsun uf Haíleisaiu praúfētáu in Israēla,jah ni áinshun izē gahráinids was, alja Naíman sa Saúr.
28 Jah fullái waúrþun allái mōdis in þizái synagōgein háusjandans þata.
29 Jah usstandandans uskusun imma ūt us baúrg jah brāhtēdun ina und aúhmistō þis faírgunjis ana þammei sō baúrgs izē gatimrida was, du afdráusjan ina þaþrō.
30 Iþ is þaírhleiþands þaírh midjans ins iddja.
31 Jah galáiþ in Kafarnaum, baúrg Galeilaias, jah was láisjands ins in sabbatim.
32 Jah sildaleikidēdun bi þō láisein is, untē in waldufnja was waúrd is.
33 Jah in þizái synagōgein was manna habands ahman unhulþōns unhráinjana, jah ufhrōpida,
34 qiþands: lēt! ƕa uns jah þus, Iēsu Nazōrēnu? qamt fraqistjan unsis? kann þuk, ƕas is, sa weiha guþs.
35 Jah gaƕōtida imma Iēsus qiþands: afdōbn jah usgagg us þamma. Jah gawaírpands ina sa unhulþa in midjáim urrann af imma, ni waíhtái gaskaþjands imma.
36 Jah warþ afsláuþnan allans, jah rōdidēdun du sis missō qiþandans: ƕa waūrdē þata, þatei miþ waldufnja jah mahtái anabiudiþ þáim unhráinjam ahmam jah usgaggand?
37 Jah usiddja mēriþa fram imma and allans stadins þis bisunjanē landis.
38 Usstandands þan us þizái synagōgái galáiþ in gard Seimōnis. Swaíhrō þan þis Seimōnis was anahabáida brinnōn mikilái, jah bēdun ina bi þō.
271
39 Jah atstandands ufar ija gasōk þizái brinnōn, jah aflaílōt ija. Sunsáiw þan usstandandei andbahtida im.
40 Miþþanei þan sagq sunnō, allái swa managái swē habáidēdun siukans saúhtim missaleikáim, brāhtēdun ins at imma: iþ is áinƕarjammēh izē handuns analagjands gaháilida ins.
41 Usiddjēdun þan jah unhulþōns af managáim hrōpjandeins jah qiþandeins þatei þu is Xristus, sunus guþs. Jah gasakands im ni laílōt þōs rōdjan, untē wissēdun silban Xristu ina wisan.
42 Biþēh þan warþ dags, usgaggands galáiþ ana áuþjana stad, jah manageins sōkidēdun ina jah qēmun und ina jah gahabáidēdun ina, ei ni afliþi faírra im.
43 Þaruh is qaþ du im þatei jah þáim anþaráim baúrgim waílamērjan ik skal bi þiudangardja guþs, untē duþē mik insandida.
44 Jah was mērjands in synagōgim Galeilaias.

CHAPTER XIV

12 Qaþuþ-þan jah þamma háitandin sik: þan waúrkjáis undaúrnimat aíþþáu nahtamat, ni háitáis frijōnds þeinans nih brōþruns þeinans nih niþjans þeinans nih garaznans gabeigans, ibái áuftō jah eis aftra háitáina þuk jah waírþiþ þus usguldan;
13 ak þan waúrkjáis daúht, háit unlēdans, gamáidans, haltans, blindans.
14 Jah áudags waírþis, untē eis ni haband usgildan þus; usgildada áuk þus in usstassái þizē uswaúrhtanē.
15 Gaháusjands þan sums þizē anakumbjandanē þata qaþ du imma: áudags saei matjiþ hláif in þiudangardjái guþs.
16 Þaruh qaþ imma fráuja: manna sums gawaúrhta nahtamat mikilana jah haíháit managans.
17 Jah insandida skalk seinana ƕeilái nahtamatis qiþan þáim háitanam: gaggiþ, untē ju manwu ist allata.
272
18 Jah dugunnun suns faúrqiþan allái. Sa frumista qaþ: land baúhta, jah þarf galeiþan jah saíƕan þata; bidja; þuk, habái mik faúrqiþanana.
19 Jah anþar qaþ: juka aúhsnē usbaúhta fimf, jah gagga káusjan þans; bidja þuk, habái mik faúrqiþanana.
20 Jah sums qaþ: qēn liugáida, jah duþē ni mag qiman.
21 Jah qimands sa skalks gatáih fráujin seinamma þata. Þanuh þwaírhs sa gardawaldands qaþ du skalka seinamma: usgagg spráuto in gatwōns jah stáigōs baúrgs, jah unlēdans jah gamáidans jah blindans jah haltans attiuh hidrē.
22 Jah qaþ sa skalks: fráuja, warþ swē anabáust, jah naúh stads ist.
23 Jah qaþ sa fráuja du þamma skalka: usgagg and wigans jah faþōs, jah náupei inn atgaggan, ei usfulnái gards meins.
24 Qiþa allis izwis þatei ni áinshun mannē jáináizē þizē faúra háitananē káuseiþ þis nahtamatis meinis.
25 Miþ iddjēdun þan imma hiuhmans managái, jah gawandjands sik qaþ du im:
26 Jabái ƕas gaggiþ du mis, jah ni fijáiþ attan seinana jah áipein jah qēn jah barna jah brōþruns jah swistruns, naúhuþþan seina silbins sáiwala, ni mag meins sipōneis wisan.
273a
27 Jab saei ni baíriþ galgan seinana jah gaggái afar mis, ni mag wisan meins sipōneis.
28 Izwara ƕas raíhtis wiljands kēlikn timbrjan, niu frumist gasitands rahneiþ manwiþō habáiu du ustiuhan?
29 ibái áuftō, biþē gasatidēdi grunduwaddju jah ni mahtēdi ustiuhan, allái þái gasaíƕandans duginnáina biláikan ina,
30 qiþandans þatei sa manna dustōdida timbrjan jah ni mahta ustiuhan.
31 Aíþþáu ƕas þiudans gaggands stigqan wiþra anþarana þiudan du wigana niu gasitands faúrþis þankeiþ, siáiu mahteigs miþ taíhun þūsundjōm gamōtjan þamma miþ twáim tigum þūsundjō gaggandin ana sik?
32 Eiþáu [jabái nist mahteigs] naúhþanuh faírra imma wisandin insandjands áiru bidjiþ gawaírþjis.
33 Swah nu ƕarjizuh izwara saei ni afqiþiþ allamma áigina seinamma, ni mag wisan meins sipōneis.
34 Gōd salt; iþ jabái salt báud waírþiþ, ƕē gasupōda?
35 Nih du aírþái, ni du maíhstáu fagr ist; ūt uswaírpand imma. Saei habái ausōna gaháusjandōna, gaháusjái.
272b

CHAPTER XV

1 Wēsunuþ-þan imma nēƕjandans sik allái mōtarjōs jah frawaúrhtái háusjan imma.
2 Jah birōdidēdun Fareisaieis jah bōkarjōs, qiþandans þatei sa frawaúrhtans andnimiþ jah miþ matjiþ im.
3 Qaþ þan du im þō gajukōn qiþands:
4 ƕas manna izwara áigands taíhuntēhund lambē jah fraliusands áinamma þizē, niu bileiþiþ þō niuntēhund jah niun ana áuþidái jah gaggiþ afar þamma fralusanin, untē bigitiþ þata?
5 Jah bigitands uslagjiþ ana amsans seinans faginōnds,
274
6 jah qimands in garda galaþōþ frijōnds jah garaznans qiþands du im: faginōþ miþ mis þammei bigat lamb mein þata fralusanō.
7 Qiþa izwis þatei swa fahēds waírþiþ in himina in áinis frawaúrhtis idreigōndins þáu in niuntēhundis jah niunē garaíhtáizē þáiei ni þaúrbun idreigōs.
8 Aíþþáu suma qinō drakmans habandei taíhun, jabái fraliusiþ drakmin áinamma, niu tandeiþ lukarn jah usbáugeiþ razn jah sōkeiþ glaggwaba, untē bigitiþ?
9 Jah bigitandei gaháitiþ frijōndjōs jah garaznōns qiþandei: faginōþ miþ mis, untē bigat drakmein þammei fraláus.
10 Swa qiþa izwis, fahēds waírþiþ in andwaírþja aggilē guþs in áinis idreigōndins frawaúrhtis.
11 Qaþuþ-þan: mannē sums áihta twans sununs.
12 Jah qaþ sa jūhiza izē du attin: atta, gif mis sei undrinnái mik dáil áiginis; jah disdáilida im swēs sein.
13 Jah afar ni managans dagans brāhta samana allata sa jūhiza sunus, jah afláiþ in land faírra wisandō, jah jáinar distahida þata swēs seinata libands usstiuriba.
14 Biþē þan frawas allamma, warþ hūhrus abrs and gawi jáinata, jah is dugann alaþarba waírþan.
15 Jah gaggands gahaftida sik sumamma baúrgjanē jáinis gáujis, jah insandida ina háiþjōs seináizōs haldan sweina.
16 Jah gaírnida sad itan haúrnē, þōei matidēdun sweina, jah manna imma ni gaf.
17 Qimands þan in sis qaþ: ƕan filu asnjē attins meinis ufarassáu haband hláibē, iþ ik hūhráu fraqistna.
18 Usstandands gagga du attin meinamma jah qiþa du imma: atta, frawaúrhta mis in himin jah in andwaírþja þeinamma;
19 ju þanaseiþs ni im waírþs ei háitáidáu sunus þeins; gatawei mik swē áinana asnjē þeináizē.
20 Jah usstandands qam at attin seinamma. Naúhþanuh þan 276faírra wisandan gasaƕ ina atta is jah infeinōda, jah þragjands dráus ana hals is jah kukida imma.
21 Jah qaþ imma sa sunus: atta, frawaúrhta in himin jah in andwaírþja þeinamma, ju þanaseiþs ni im waírþs ei háitáidáu sunus þeins.
22 Qaþ þan sa atta du skalkam seináim: spráutō bringiþ wastja þō frumistōn jah gawasjiþ ina jah gibiþ figgragulþ in handu is jah gaskōhi ana fōtuns is;
23 jah bringandans stiur þana alidan ufsneiþiþ, jah matjandans wisam waíla;
24 untē sa sunus meins dáuþs was jah gaqiunōda, jah fralusans was jah bigitans warþ; jah dugunnun wisan.
25 Wasuþ-þan sunus is sa alþiza ana akra, jah qimands atiddja nēƕ razn, jah gaháusida saggwins jah láikins.
26 Jah atháitands sumana magiwē frahuh ƕa wēsi þata.
27 Þaruh is qaþ du imma þatei brōþar þeins qam jah afsnáiþ atta þeins stiur þana alidan, untē háilana ina andnam.
28 Þanuh mōdags warþ jah ni wilda inn gaggan, iþ atta is usgaggands ūt bad ina.
29 Þaruh is andhafjands qaþ du attin: sái, swa filu jērē skalkinōda þus, jah ni ƕanhun anabusn þeina ufariddja, jah mis ni áiw atgaft gáitein, ei miþ frijōndam meináim biwēsjáu;
30 iþ þan sa sunus þeins, saei frēt þein swēs miþ kalkjōm, qam, ufsnáist imma stiur þana alidan.
31 Þaruh qaþ du imma: barnilō, þu sinteinō miþ mis wast jah is, jah all þata mein þein ist;
32 waíla wisan jah faginōn skuld was, untē brōþar þeins dáuþs was jah gaqiunōda, jah fralusans jah bigitans warþ.